FAQ

Izba ds. Rozwiązywania Sporów Sportowych jest organem jurysdykcyjnym Polskiego Związku Piłki Nożnej. W jej skład wchodzą przewodniczący, 3 wiceprzewodniczących, 6 przedstawicieli piłkarzy oraz 6 przedstawicieli klubów. Izba rozstrzyga sprawy sporne pomiędzy klubami i zawodnikami dotyczące ważności, istnienia lub rozwiązania kontraktu.

Postępowanie prowadzone przed Izbą jest dwuinstancyjne. W pierwszej instancji orzeka w składzie trzyosobowym. W terminie 14 dni od otrzymania decyzji Izby z uzasadnieniem strona niezadowolona z jej rozstrzygnięcia może złożyć odwołanie do pięcioosobowego zespołu orzekającego Izby. W obu instancjach w składzie orzekającym Izby zasiada równa ilość przedstawicieli rekomendowanych przez kluby piłkarskie i Polski Związek Piłkarzy. Od orzeczeń Izby przysługuje odwołanie do Trybunału Arbitrażowego ds. Sportu w Lozannie (CAS).

Stronami w postępowaniu przed Izbą mogą być zawodnicy i zawodniczki uprawiający piłkę nożną w Polsce oraz kluby, które są członkami Polskiego Związku Piłki Nożnej.

W postępowaniu przed Izbą strony mogą korzystać z podstawowych praw procesowych, opartych na zasadach równego traktowania stron oraz prawa do obrony. Podstawowe prawa procesowe obejmują: prawo do składania wyjaśnień, przedstawiania środków dowodowych, zapoznania się z istniejącą w sprawie dokumentacją, uzyskania pisemnej odpowiedzi z uzasadnieniem.

W postępowaniu przed Izbą strony mogą korzystać z podstawowych praw procesowych, opartych na zasadach równego traktowania stron oraz prawa do obrony. Podstawowe prawa procesowe obejmują: prawo do składania wyjaśnień, przedstawiania środków dowodowych, zapoznania się z istniejącą w sprawie dokumentacją, uzyskania pisemnej odpowiedzi z uzasadnieniem.

Strony mogą być reprezentowane przez profesjonalnych pełnomocników, czyli przedstawicieli, których wybrali. Mogą nimi być adwokaci, radcowie prawni, osoby pozostające w stałym stosunku zlecenia oraz licencjonowani menedżerowie ds. piłkarzy. Warto wspomnieć, że zawodnik może być też reprezentowany przez współmałżonka, rodziców lub rodzeństwo, a za zgodą drugiej strony – także przez kapitana lub innego zawodnika drużyny, w której ostatnio występował, zaś klub piłkarski przez upoważnionego pracownika klubu.

Postępowanie przed Izbą odbywa się w formie ustnej i pisemnej. Korespondencja w danej sprawie jest przekazywana stronom za pośrednictwem faksu, poczty lub poczty kurierskiej. Jeśli strony wyrażą na to zgodę, korespondencja w sprawie (w tym zawiadomienia o terminach posiedzeń) jest przekazywana z wykorzystaniem poczty elektronicznej.

Środki dowodowe, które są wykorzystywane przez Izbę to: dowód z przesłuchania stron, dowód z zeznań świadków, dowód z opinii biegłego (ekspertyza), przedstawianie dokumentów czy każdy inny środek uznany za właściwy dla udowodnienia danej okoliczności. Strony zobowiązane są do powoływania dowodów na poparcie swoich twierdzeń. Kto przedstawia jakiś fakt, musi go udowodnić.

Decyzja Izby ma formę pisemną. Muszą się w niej zawrzeć: data, w której decyzja została podjęta, nazwiska członków składu orzekającego, nazwiska lub firmy stron, żądania stron wraz z ich uzasadnieniem, rozstrzygnięcie (w tym dotyczące ewentualnego podziału kosztów), uzasadnienie faktyczne i prawne rozstrzygnięcia, podpis przewodniczącego zespołu orzekającego oraz wskazanie środków prawnych pozostających do dyspozycji stron (forma, nazwa organu odwoławczego, termin wniesienia odwołania).

Postępowanie przed Izbą jest nieodpłatne zarówno dla zawodników, jak i klubów. Strony nie są zobowiązane do zwrotu jakichkolwiek kosztów postępowania, z wyjątkiem należności na rzecz biegłych, świadków i tłumaczy przez nie zawnioskowanych.

Piłkarski Sąd Polubowny jest organem jurysdykcyjnym Polskiego Związku Piłki Nożnej. W jego skład wchodzi 26 arbitrów, w tym przewodniczący, wiceprzewodniczący i sekretarz. Kompetencjom Piłkarskiego Sądu Polubownego podlegają spory o prawa majątkowe lub o prawa niemajątkowe, mogące być przedmiotem ugody, wynikające w szczególności z kontraktu o profesjonalne uprawianie piłki nożnej będącego umową cywilnoprawną. Jeśli kontrakt o profesjonalne uprawianie piłki nożnej został zawarty w formie umowy o pracę, wówczas spory z niego wynikające podlegają rozstrzygnięciu przez właściwy sąd pracy.

Do kompetencji PSP należą chociażby sprawy dotyczące ustalenia wysokości ekwiwalentu za wyszkolenie lub rozwój zawodnika w związku ze zmianą przynależności klubowej, sprawy dotyczące umów sponsorskich i menedżerskich czy ubezpieczeń w sporcie piłki nożnej.

PSP jest właściwy do rozstrzygania spraw na podstawie tzw. zapisu na sąd polubowny – czyli postanowienia w umowie, które poddaje spory z umowy pod jego rozstrzygnięcie. Kluby są zobowiązane do zawierania w stosowanych umowach zapisu na Piłkarski Sąd Polubowny.

Wszczęcie postępowania przed PSP następuje przez wniesienie pozwu. Pozew wnoszony jest do sądu wraz z niezbędną liczbą kopii przeznaczonych dla każdej z osób pozwanych.

Pozew do PSP powinien zawierać oznaczenie stron postępowania wraz z podaniem ich adresów, adresów mailowych i telefonów kontaktowych. Pozew ten powinien także określać dokładnie określone żądanie wraz z jego uzasadnieniem oraz z powołaniem dowodów na poparcie przytoczonych okoliczności. Niezbędnym elementem pozwu do PSP jest też oznaczenie wartości przedmiotu sporu w kwocie brutto.

Wymienione w pozwie dowody z dokumentów, jak również teksty zawartych między stronami umów i porozumień powinny być dołączone do pozwu w odpisach lub fotokopiach, których zgodność z oryginałem ma być potwierdzona.

Każde postępowanie sporne może być, z urzędu lub na wniosek strony, poprzedzone postępowaniem pojednawczym, którego celem jest zawarcie ugody przez strony. W wypadku gdy w postępowaniu pojednawczym nie dojdzie do zawarcia ugody przez strony, wówczas na wniosek powoda wszczyna się postępowanie sporne. W wypadku, gdy powód w ciągu 21 dni od zakończenia postępowania pojednawczego nie złoży wniosku o wszczęcie postępowania, uważa się, że pozew nie wywołuje żadnych skutków prawnych, jakie przepisy wiążą z jego wniesieniem.

Jeżeli strony zawarły ugodę przed PSP, umarza on postępowanie.

Strony mogą być zastępowane przez upoważnionych pełnomocników. Pełnomocnikiem osoby fizycznej może być adwokat lub radca prawny, a ponadto współuczestnik sporu, licencjonowany menedżer ds. piłkarzy, rodzice, małżonek, rodzeństwo lub zstępni strony oraz osoby pozostające ze stroną w stosunku przysposobienia.

Zespół Orzekający PSP może dopuścić dowód z dokumentów, dokonywać oględzin oraz przesłuchiwać strony, świadków i biegłych. Wiarygodność i moc tych dowodów ocenia według własnego przekonania Zespół Orzekający PSP na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału.

Orzeczenie arbitrażowe ma postać wyroku lub postanowienia PSP. Niezależnie od tego mogą być wydawane zarządzenia i inne decyzje procesowe. Wyrok PSP może mieć treść zasądzającą, ustalającą lub kształtującą.

Wyrok PSP powinien zawierać: miejsce i datę jego wydania, oznaczenie stron i arbitrów, rozstrzygnięcie o żądaniach stron, rozstrzygnięcie o kosztach, przytoczenie motywów, którymi kierował się Zespół Orzekający oraz podpisy wszystkich arbitrów.

W ciągu 14 dni od doręczenia stronie orzeczenia z uzasadnieniem, może ona złożyć do PSP wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy. Ponowne rozpatrzenie sprawy następuje w składzie pięcioosobowym (zmienionym). Dodatkowo stronom przysługuje skarga o uchylenie wyroku sądu polubownego na podstawie art. 1205 kodeksu postępowania cywilnego. Termin na jej wniesienie wynosi trzy miesiące od doręczenia wyroku z uzasadnieniem.

Koszty te uregulowane są w Regulaminie Kosztów Piłkarskiego Sądu Polubownego.

Koszty postępowania obejmują opłatę zasadniczą i zwrot wydatków. Opłata zasadnicza składa się z opłaty rejestracyjnej i wpisu stosunkowego. Strona występująca z pozwem obowiązana jest wnieść niepodlegającą zwrotowi kwotę w wysokości 300 zł. tytułem opłaty rejestracyjnej, a ponadto wpis stosunkowy, który uzależniony jest od wartości przedmiotu sporu, względnie ma charakter tymczasowy – do czego pisemnie wzywa Sekretarz Piłkarskiego Sądu Polubownego.

W sprawach majątkowych cały wpis stosunkowy wynosi przy wartości przedmiotu sporu:
a) do 30.000 zł – 6%, jednak nie mniej niż 600 zł;
b) od 30.001 zł do 60.000 zł – 5%;
c) od 60.001 zł do 120.000 zł – 4%;
d) od 120.001 zł do 360.000 zł – 3%;
e) powyżej 360.001 zł – 2 %;

Cały wpis stosunkowy nie może przekraczać 20.000 zł.

Pierwszy kontrakt o profesjonalne uprawianie piłki nożnej zawodnik może podpisać po ukończeniu 15 lat. Warto nadmienić, że do podpisania kontraktu o profesjonalne uprawianie piłki nożnej przez zawodnika niepełnoletniego potrzebna jest zgoda przedstawicieli ustawowych lub innych opiekunów prawnych. Ich podpisy powinny znajdować się na kontrakcie, obok podpisu zawodnika.

Oferta podpisania pierwszego kontraktu profesjonalnego może zostać złożona zawodnikowi najwcześniej na 60 dni przed ukończeniem przez niego 15 roku życia.

W przypadku zawodników, którzy ukończyli 15 lat, ale jeszcze nie osiągnęli 18 lat, kontrakt może być zawarty na czas nie dłuższy niż 3 lata. Nie wygasa on jednak z chwilą dojścia zawodnika do pełnoletności i trwa przez cały okres, na który został zawarty.

Ekwiwalent to swojego rodzaju opłata należna klubowi za wyszkolenie i rozwój zawodnika. Ponosi ją klub pozyskujący na rzecz klubu odstępującego.

Klubowi odstępującemu przysługiwać będzie ekwiwalent za wyszkolenie i rozwój zawodnika, który nie ukończył 23 roku życia, bez względu na jego status. Klubowi odstępującemu przysługiwać będzie również ekwiwalent za wyszkolenie i rozwój zawodnika, który zmienia barwy klubowe w trakcie obowiązywania umowy z klubem odstępującym (zawodnika związanego kontraktem).

Klub pozyskujący wpłaca ekwiwalent na rzecz klubu macierzystego szkolącego zawodnika bezpośrednio przed zmianą barw klubowych. Podstawą wyrejestrowania zawodnika z klubu odstępującego jest przedłożenie właściwemu związkowi piłki nożnej do wyrejestrowania zawodnika potwierdzenia wpłaty całości ekwiwalentu.

Tak. W takim przypadku wysokość ekwiwalentu jest jednak niższa niż w przypadku gdyby klub zaproponował zawodnikowi przedłużenie umowy.

Propozycja przedłużenia umowy powinna być przedstawiona w formie pisemnej listem poleconym na co najmniej 60 dni przed wygaśnięciem kontraktu, na co najmniej takich samych warunkach finansowych, na jakich obowiązywała dotychczasowa umowa.

W przypadku zmiany przynależności klubowej zawodnika do klubu pozostającego w ścisłym związku prawnym, personalnym i organizacyjno – finansowym z klubem zakwalifikowanym do wyższej kategorii (np. akademia piłkarska, klub związany umową o współpracę w zakresie szkolenia młodzieży), klub pozyskujący jest zobowiązany do uiszczenia opłaty ryczałtowej wyliczonej w oparciu o stawki określone dla klubu wyższej kategorii.

Co do zasady zawodnik nie będzie mógł zostać uprawniony do gry w klubie pozyskującym. Może się jednak zdążyć tak, że kluby nie będą mogły porozumieć się w sprawie wysokości ekwiwalentu. Wówczas zawodnik może być warunkowo uprawniony do gry na czas trwania negocjacji i ewentualnego rozstrzygnięcia wysokości ekwiwalentu przez właściwy organ PZPN lub ZPN. Brak dokonania zapłaty ekwiwalentu w terminie 14 dni od uprawomocnienia się decyzji organu ustalającego wysokość ekwiwalentu na wypadek zaistnienia sporu na tym tle, powoduje jednak automatyczne przyznanie walkowerów drużynom przeciwnym w meczach, w których wystąpił transferowany zawodnik na zasadach określonych, za którego klub pozyskujący nie uiścił ekwiwalentu.

W przypadku, gdy klub odstępujący i klub pozyskujący nie mogą osiągnąć porozumienia co do wysokości ekwiwalentu, każdy z tych klubów może zwrócić się do właściwego organu PZPN lub ZPN o ustalenie tego ekwiwalentu. W takim wypadku zawodnik może być warunkowo uprawniony do gry na czas trwania negocjacji i ewentualnego rozstrzygnięcia wysokości ekwiwalentu przez właściwy organ.

W przypadku sporów pomiędzy zainteresowanymi klubami co do wysokości ekwiwalentu, zawodnik któremu wygasła dotychczasowa umowa z klubem, z którego odchodzi powinien być uprawniony do gry w klubie, do którego przechodzi na czas trwania negocjacji pomiędzy klubami lub do czasu ustalenia ekwiwalentu przez właściwy organ po negatywnym rezultacie negocjacji. Tym niemniej brak dokonania zapłaty ekwiwalentu w terminie 14 dni od uprawomocnienia się decyzji organu ustalającego wysokość ekwiwalentu na wypadek zaistnienia sporu na tym tle, powoduje automatyczne przyznanie walkowerów drużynom przeciwnym w meczach, w których wystąpił transferowany zawodnik na zasadach określonych, za którego klub pozyskujący nie uiścił ekwiwalentu.

W takiej sytuacji należy wezwać klub na piśmie do zapłaty z wyznaczeniem czasu na uregulowanie płatności przez klub (zazwyczaj 7 dni). Gdy wezwanie to nie skutkuje można skierować pozew o zapłatę do Piłkarskiego Sądu Polubownego w oparciu o kontraktową klauzulę arbitrażową.

Należy bezwzględnie odmówić i powiadomić o próbie przekupstwa władze klubu.

Udział zawodnika profesjonalnego w zakładach bukmacherskich, które dotyczą jakichkolwiek rozgrywek ligowych lub pucharowych odbywających się w Polsce jest całkowicie ZABRONIONY! Naruszenie powyższego zakazu wiąże się z zastosowaniem sankcji regulaminowych i dyscyplinarnych łącznie z możliwością rozwiązania kontraktu z winy zawodnika. Policja dysponuje odpowiednimi narzędziami, by namierzyć nawet obstawiającego przez Internet.

Lista licencjonowanych agentów zawodników znajduje się na stronie http://www.pzpn.pl/federacja/licencje-menedzerskie/lista-menedzerow i jest aktualizowana na bieżąco przez wojewódzkie związki piłki nożnej.

Amatorem jest ten zawodnik, który z tytułu uprawiania piłki nożnej nie otrzymuje wynagrodzenia, względnie innego świadczenia pieniężnego lub rzeczowego, innego niż zwrot rzeczywistych wydatków poniesionych w trakcie jego udziału w oficjalnych rozgrywkach organizowanych przez PZPN i/lub ligę zawodową. Fakt, iż amatorowi zwracane są koszty podróży czy też zakwaterowania poniesione w związku z udziałem w meczu oraz wydatki na sprzęt piłkarski, ubezpieczenie i szkolenie nie podważa w żadnym stopniu statusu amatora.
Za zawodników profesjonalnych uważani są ci, którzy posiadają z klubem zawartą umowę wg wzoru PZPN (kontrakt o profesjonalne uprawianie piłki nożnej). Zawodnicy ci otrzymują za uprawianie piłki nożnej wynagrodzenie, względnie inne świadczenie pieniężne lub rzeczowe. Status zawodnika profesjonalnego posiada również zawodnik, który po ukończeniu 15 roku życia podpisał za zgodą przedstawicieli ustawowych kontrakt o profesjonalne uprawianie piłki nożnej z klubem piłkarskim, na okres nie przekraczający 3 lat z wynagrodzeniem co najmniej 500 zł brutto miesięcznie.

Po pierwsze, klub jest zobowiązany do stworzenia zawodnikowi warunków do podnoszenia jego kwalifikacji sportowych. Po wtóre, klub ma obowiązek zwalniać zawodnika w przypadku powołania go do gry w reprezentacji narodowej. Po trzecie, klub powinien wypłacać wynagrodzenie określone kontraktem i dodatkowymi umowami czy regulaminami premiowania.
Do podstawowych obowiązków zawodnika profesjonalnego należą w szczególności: reprezentowanie klubu w krajowych i międzynarodowych zawodach sportowych, aktywny udział w procesie szkoleniowym i we współzawodnictwie sportowym, poddawanie się obowiązkowym badaniom lekarskim oraz stosowanie środków farmakologicznych przepisanych przez lekarza klubowego.

Zasadą jest, że nie można jednostronnie wypowiedzieć kontraktu. W szczególnych okolicznościach kontrakt o profesjonalne uprawianie piłki nożnej może zostać rozwiązany. Wniosek o rozwiązanie kontraktu z winy klubu jest możliwy w razie rażącego naruszenia przez klub swoich zobowiązań, w szczególności naruszenia przez klub zobowiązania do zapłaty wynagrodzenia określonego kontraktem za okres nie krótszy niż 3 miesiące. Zanim jednak zawodnik złoży wniosek do Izby ds. Rozwiązywania Sporów Sportowych, powinien on na piśmie wezwać klub do zapłaty zaległego wynagrodzenia na co najmniej 30 dni przed złożeniem wniosku o stwierdzenie rozwiązania kontraktu. We wniosku do Izby powinna być wskazana szczegółowa przyczyna uzasadniająca rozwiązanie kontraktu. Za rażące naruszenie zobowiązań może być uznane zmuszanie do indywidualnych treningów.

Klubowi przysługuje prawo do wnioskowania do Izby ds. Rozwiązywania Sporów Sportowych o rozwiązanie kontraktu z winy zawodnika w razie rażącego naruszenia przez zawodnika obowiązków kontraktowych. Wniosek musi zostać złożony najpóźniej 30 dni po powzięciu przez klub informacji o naruszeniu. Takim naruszeniem może być w szczególności nieuczestniczenie w treningach bez usprawiedliwienia, udział w zakładach bukmacherskich, korupcja w sporcie.

Transfer to zmiana przynależności klubowej na podstawie umowy pomiędzy klubem odstępującym a klubem pozyskującym, za zgodą zawodnika. Transfer zawodnika wolnego (tzn. nie związanego kontraktem z żadnym klubem) nie jest dopuszczalny.

Co do zasady transferu można dokonać w okresie okien transferowych. W przypadku Ekstraklasy, I i II ligi mężczyzn oraz Ekstraligi i I ligi kobiet okna transferowe przypadają każdego roku w terminach: od 1 lipca do 31 sierpnia (letnie okno transferowe) oraz od 1 lutego do 28 lutego (zimowe okno transferowe). W przypadku klubów III ligi i niższych klas rozgrywkowych mężczyzn oraz II i III ligi kobiet okna transferowe przypadają odpowiednio od 1 lipca do 31 sierpnia i od 1 lutego do dnia rozpoczęcia się rozgrywek w rundzie wiosennej w klasie rozgrywkowej, w której występuje klub pozyskujący.

Są wyjątki, w których zmiana przynależności klubowej może nastąpić poza oknami transferowymi. Do wyjątków należy np. rozwiązanie umowy (kontraktu) z zawodnikiem za porozumieniem stron wskutek wycofania się I zespołu z rozgrywek piłkarskich w związku z likwidacją klubu lub sekcji piłki nożnej, zmianą zakresu działalności klubu lub ogłoszeniem upadłości klubu. Innym wyjątkiem jest ustalenie nieważności (nieistnienia) kontraktu między klubem a zawodnikiem przez Izbę ds. Rozwiązywania Sporów Sportowych, bądź też uzyskanie przez zawodnika prawomocnej decyzji lub decyzji z rygorem natychmiastowej wykonalności Izby ds. Rozwiązywania Sporów Sportowych o rozwiązaniu kontraktu z winy klubu. Poza okresem jednego z dwóch okien transferowych mogą być potwierdzani do gry zawodnicy, którzy dotychczas nigdy nie byli zgłoszeni i potwierdzeni do żadnego z klubów. Warto wspomnieć, że zawodnicy, którzy do czasu zakończenia letniego okresu transferowego, czyli do 31 sierpnia danego roku posiadali status zawodnika wolnego po wygaśnięciu bądź rozwiązaniu kontraktu o profesjonalne uprawianie piłki nożnej, a następnie podpisali kontrakt z innym klubem, mogą być uprawnieni do gry w tym klubie w trakcie trwania sezonu rozgrywkowego, jednak nie później niż do 28 lutego roku następnego. Z kolei zawodnicy, którzy do czasu zakończenia zimowego okresu transferowego, czyli do 28 lutego danego roku posiadali status zawodnika wolnego po wygaśnięciu bądź rozwiązaniu kontraktu o profesjonalne uprawianie piłki nożnej, a następnie podpisali kontrakt z innym klubem, mogą być uprawnieni do gry w tym klubie w czasie trwania sezonu rozgrywkowego, jednak nie później niż do 31 marca danego roku.

Odwołanie składa się bezpośrednio do organu II instancji w terminie 7 dni od dnia otrzymania orzeczenia wraz z uzasadnieniem.

Tak. Przewodniczący organu dyscyplinarnego ustala termin posiedzenia, zawiadamia zainteresowane strony o przysługującym im prawie udziału w posiedzeniu.

Wszelkie kary nakładane przez klub muszą wynikać z regulaminu klubu. Zawodnicy muszą mieć możliwość zapoznania się z takim regulaminem.

Zmiana przynależności klubowej zawodnika, który nie jest związany umową (w tym kontraktem o profesjonalne uprawianie piłki nożnej) z klubem, nie może być uzależniona od zwolnienia z klubu odstępującego.

Udział zawodnika profesjonalnego w zakładach bukmacherskich, które dotyczą jakichkolwiek rozgrywek ligowych lub pucharowych odbywających się w Polsce jest całkowicie ZABRONIONY! Naruszenie powyższego zakazu wiąże się z zastosowaniem sankcji regulaminowych i dyscyplinarnych łącznie z możliwością rozwiązania kontraktu z winy zawodnika.

Jeśli dopuszczenie się przekupstwa sportowego stwierdzone zostało prawomocnym wyrokiem sądu karnego, zawodnik jest zobowiązany do wpłacenia na konto PZPN kwoty odpowiadającej rocznym zarobkom otrzymanym od klubu. Ponadto jest to przestępstwo zagrożone karą pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8.

W trakcie obowiązywania kontraktu zawodnik nie może prowadzić aktywności, która potencjalnie groziłaby kontuzją. Do aktywności tej może należeć np. jazda na nartach, skuterach wodnych, motocyklach. Co istotne, zawodnik nie może również grać w drużynach pięcioosobowych i sześcioosobowych, chyba, że klub pisemnie wyrazi zgodę na tego rodzaju aktywność sportową.

Zawodnikowi przysługuje prawo do corocznego płatnego wypoczynku w wymiarze 30 dni wolnych, który w zależności od uzgodnień z klubem powinien być wykorzystywany w okresie wolnym od rozgrywania meczów i prowadzenia przygotowań (treningów).